"Αλογάκια στη βροχή"

Προσέγγιση δύο γνωστών θεμάτων διαμέσου ενός έργου τέχνης

(Άλογα-Βροχή).

Συντάκτρια Φαρδή Κυριακή

Η διδασκαλία με την αξιοποίηση έργων τέχνης (π.χ. πινάκων ζωγραφικής) αποτελεί μία διδακτική μεθοδολογία με την οποία μπορούμε να πετύχουμε την προσέγγιση πολλαπλών στόχων με απλό τρόπο. Η διδακτική μεθοδολογία προσέγγισης έργων τέχνης στηρίζεται στην ενεργητική παρατήρηση του έργου ή των έργων από τα μικρά παιδιά, στη μέθοδο της συζήτησης διαμέσου ερωτήσεων-απαντήσεων και σε διάφορες τεχνικές παιχνιδιού (ψυχοκινητικά παιχνίδια, θεατρικό παιχνίδι, δραματοποίηση κ.ά.). Στη συνέχεια παρουσιάζεται ο τρόπος προσέγγισης ενός έργου τέχνης του γάλλου ζωγράφου Edkar Degas (Έντγκαρ Ντεγκά) με τίτλο "Αναβάτες (τζόκεϊ) στη βροχή" ως ένα παράδειγμα μίας τέτοιας μεθοδολογικής προσέγγισης.

Στόχοι: Εξοικείωση με έργα μεγάλων ζωγράφων, ανάπτυξη παρατηρητικής ικανότητας, ανάπτυξη προφορικών γλωσσικών δεξιοτήτων, προσέγγιση χαρακτηριστικών στοιχείων της εποχής του φθινοπώρου όπως το καιρικό φαινόμενο της βροχής διαμέσου ενός έργου τέχνης, γνωριμία και εξοικείωση με ζώα (άλογα), γνωριμία με επαγγέλματα (αναβάτες-τζόκεϊ), εξοικείωση με μαθηματικές έννοιες (χωρικές έννοιες πίσω-μπροστά, αρίθμηση), εξοικείωση με χρονικές έννοιες (εποχή δημιουργίας του έργου και χαρακτηριστικά στοιχεία της εποχής ενδυμασίες, χαρακτηριστικά αθλήματα όπως η ιππασία, το κυνήγι πάνω στα άλογα κ.ά.). Εξοικείωση με έργα κλασικής μουσικής ("Τέσσερις εποχές του Vivaldi).

Συμβατότητα με το ΑΠΣ: Επιστημονικά πεδία: Γλώσσα, Μαθηματικές Έννοιες, Φυσικές Επιστήμες, Διδασκαλία διαμέσου της Τέχνης, Γνωριμία με το Περιβάλλον.

Το έργο

"Αναβάτες (τζόκεϊ) στη βροχή"

 Edkar Degas (Έντγκαρ Ντεγκά)

 (Πηγή στην οποία υπάρχει το έργο και σχετικό πληροφορικό υλικό: 

Μεταξά, Ν. (2008), "Άλογο-Άνθρωπος",  Παράθυρο στην Εκπαίδευση του παιδιού,  Τεύχος 53, σσ 176-181.

Ενδεικτικά προτείνεται μία σειρά δραστηριοτήτων και ερωτήσεων που διευκολύνουν την διερεύνηση των αρχικών στόχων διαμέσου του έργου.

Δραστηριότητες-Ερωτήσεις

Τα παιδιά παρατηρούν την εικόνα και λένε τι βλέπουν (ελεύθερη έκφραση-αναπαραστάσεις των παιδιών-δημιουργική φαντασία).

-Διατυπώνουν ερωτήσεις εάν έχουν απορίες για να κατανοήσουν καλύτερα την εικόνα.

-Στη συνέχεια διερευνούν τις ερωτήσεις:

1. Τι λέτε να κάνουν οι άνθρωποι πάνω στα άλογα;

2. Μπορείτε να φανταστείτε και να περιγράψετε το παιχνίδι που παίζουν;

3. Πώς είναι ο καιρός και από πού το καταλαβαίνεται;

4. Ποια λέτε να είναι η εποχή που απεικονίζεται στο έργο; (Φθινόπωρο, Χειμώνας, Άνοιξη, Καλοκαίρι;)

5. Από πού το καταλαβαίνεται; (Βροχή, Ενδυμασίες;)

6. Ποια χρώματα μπορείτε να αναγνωρίσετε στο έργο;

7. Τι λέτε να είναι το έργο αυτό; (Πίνακας Ζωγραφικής; Φωτογραφία;) Από πού το καταλαβαίνετε;

8. Πόσα άλογα υπάρχουν στο έργο; Πόσοι αναβάτες;

9. Πηγαίνουν όλοι μπροστά; Μήπως κάποιος πάει προς τα πίσω και γιατί;

10. Πόσο παλιό λέτε να είναι αυτό το έργο; (Έχει ζωγραφιστεί στα αρχαία χρόνια; Στα χρόνια που κατασκευάστηκε το ψηφιδωτό του Αγίου Δημητρίου[1]; Στα χρόνια του παππού και της γιαγιάς;) Από πού το καταλαβαίνετε;

Δραστηριότητα: Τα παιδιά ακούν το μουσικό μέρος «The Hung» από τις «τέσσερις εποχές» του Vivaldi. (Στο σύνδεσμο αποδίδεται από έναν σπουδαστή βιολιού: http://www.youtube.com/watch?v=EP1vykzLBok). Αυτό το μουσικό μέρος δίνει έναν ρυθμό που θυμίζει τον καλπασμό των αλόγων. Ο/η εκπαιδευτικός προτείνει στα παιδιά να φανταστούν τους αναβάτες και τα άλογα που βγαίνουν να κάνουν έναν περίπατο στη βροχή. Τα παιδιά καθισμένα σε κύκλο κλείνουν τα μάτια τους, χτυπούν τα χέρια τους στα γόνατα ανάλογα με το ρυθμό και φαντάζονται την εικόνα. Στη συνέχεια μπορούν να αφηγηθούν στην ομάδα την εικόνα που έχουν φανταστεί.

Πληροφορίες: «Οι ιπποδρομίες, τα άλογα και οι αναβάτες, υπήρξαν από τα αγαπημένα θέματα του Γάλλου ζωγράφου Ντεγκά. . Αν και δε συμφωνούσε πολύ με τις θεωρίες των Ιμπρεσιονιστών συντάχθηκε μαζί τους……….. Το συγκεκριμένο έργο, «τζόκεϊ στη βροχή», είναι ιδιαίτερα ατμοσφαιρικό και μας μεταδίδει τη χαλαρότητα της στιγμής, όταν τα άλογα του ιπποδρόμου δεν αγωνίζονται και καλπάζουν ανέμελα κάτω από το νερό της βροχής.» (Μεταξά Ν., 2008).

Δραστηριότητα Αξιολόγησης

(Εάν και τα φύλλα εργασίας στο νηπιαγωγείο με γραπτές οδηγίες και γραπτή μορφή καλό θα είναι να τα αποφεύγουμε, στη συνέχεια προτείνεται ένα "ανοιχτό" φύλλο εργασίας. Δηλαδή ένα φύλλο εργασίας στο οποίο το ίδιο το παιδί έχει τη δυνατότητα να αξιολογήσει τη δραστηριότητα, να δηλώσει εάν του άρεσε ή όχι ο πίνακας χρησιμοποιώντας ελάχιστα το γραπτό γλωσσικό κώδικα).

«Αναβάτες στη βροχή»

Ντεγκά.

Όνομα παιδιού:…………………........

Σου άρεσε πίνακας; Ποιες από τις τρεις φατσούλες θα ζωγράφισες για να δείξεις ότι σου άρεσε ή δε σου άρεσε πίνακας;

Μου αρέσει

Δε μου αρέσει

Ούτε κρύο ούτε ζέστη

            

Σου άρεσαν τα παιχνίδια που κάναμε αφού παρατηρήσαμε τον πίνακα; Ζωγράφισε και πάλι την κατάλληλη φατσούλα.

Ζωγράφισε ή γράψε κάτι για τον πίνακα που θα ήθελες εσύ.

  

---

[1] Η ερώτηση αυτή γίνεται σε περίπτωση που τα παιδιά έχουν διερευνήσει το ψηφιδωτό του Αγίου Δημητρίου για να δοθεί ένα αντίστοιχο χαρακτηριστικό έργο τέχνης από τα βυζαντινά χρόνια, ώστε να συγκριθούν τα σημαντικά στοιχεία του έργου που προσδιορίζουν την εποχή δημιουργίας του (ενδυμασίες προσώπων, τεχνοτροπία έργου κ.ά.) Σε περίπτωση που τα παιδιά δε γνωρίζουν το ψηφιδωτό του Αγίου Δημητρίου αναφέρεται άλλο έργο με σκοπό να γίνει σύγκριση ανάμεσα στις εποχές.